Verkeerde ademhaling door stress

Een verkeerde ademhaling door stress wordt tegenwoordig “disfunctioneel adempatroon” genoemd en vroeger sprak men meer van “hyperventilatie”. Met beide termen wordt bedoeld dat je voortdurend –gezien de situatie- te veel ademt.

Is jouw ademhaling ontregeld door stress? De Energie Check Up geeft duidelijkheid.

Te snel ademen

Als we inademen, brengen lucht met veel zuurstof (O2) het lichaam in en als we uitademen, blazen we blazen we lucht die rijk is aan koolzuurgas (CO2) naar buiten.

Bij een verkeerde ademhaling verversen we de lucht te vaak en verliezen daardoor te veel koolzuurgas.  

Hierdoor blijft er te weinig koolzuurgas in het bloed, waardoor we lichamelijke klachten kunnen krijgen, zoals benauwdheid, druk op de borst, een opgejaagd gevoel, hartkloppingen, tintelingen in vingers, voeten of mond, veel zweten, verhoogde bloeddruk en duizeligheid. 

Koolzuurgas stimuleert de afgifte van zuurstof uit het bloed naar de lichaamscellen.

Ademen we te veel koolzuurgas uit dan bereikt te weinig zuurstof de hersenen waardoor de hersenen minder goed doorbloed worden. Dit komt doordat koolzuurgas de bloedvatwijdte regelt. 

Bij een tekort aan CO2 ontstaat vaatvernauwing, waarbij een vermindering van de bloedvoorziening in de hersenen tot 30% a 40% kan worden aangetoond. Ten gevolge hiervan ervaren mensen vaak een "raar gevoel in het hoofd en duizeligheid". Ook kunnen er gevoelens van angst en paniek ontstaan door hyperventilatie.

Wat is de relatie tussen ademhaling en stress?

Om dit mechanisme te begrijpen is het belangrijk dat je beseft dat de ademhaling autonoom (vanzelf) wordt aangestuurd. Je hoeft hier niet bij na te denken: tijdens het slapen gaat je ademhaling gewoon door en normaal gesproken gaat op een goede manier ademen vanzelf.
Als we niet bewust ademen, wordt de ademhaling gestuurd door het ademhalingscentrum.

Het ademhalingscentrum zorgt voor afstemming van de ademhaling op de behoefte van het lichaam. Daarbij let het ademhalingscentrum in de eerste plaats op de zuurgraad van het bloed en in de tweede plaats op de hoeveelheid zuurstof in het bloed. 

Verder staat het ademhalingscentrum nog onder andere invloeden: stress en emoties.  Als je gespannen bent,  zucht je vaak.
Bij schrik of spanning houd je de adem in. Als je van de schrik bekomen bent, slaak je een zucht van verlichting.
Bij hevige stress, angst of ingrijpende emotionele gebeurtenissen wordt het ademcentrum geprikkeld en gaat je ademhaling zich ook (automatisch) versnellen en als het stressmoment voorbij is vertraagt de ademhaling zich weer automatisch.

Bij langdurige, chronische stress raakt je lichaam aan deze toestand gewend en kan de ademhaling een eigen leven gaan leiden  en  went het ademhalingscentrum aan het lagere koolzuurgasgehalte dat bij een versnelde ademhaling hoort.  Het ademhalingscentrum raakt ontregeld en je kunt in de vicueuze cirkel van hyperventilatie terecht komen.

Hoe ontstaat hyperventilatie?

Stress (negatieve gevoelens, angst, spanning) prikkelt het ademcentrum. Hierdoor ga je sneller en meer via de borstkas ademen (verkeerd ademen). Vervolgens daalt de hoeveelheid koolzuur in je bloed. Hierdoor en door invloed van het autonome zenuwstelsel gaat  het spierweefsel dat rondom diverse organen van het lichaam zit, zoals de luchtwegen, darmen, slagaderen, de maag, zich samentrekken waardoor er stressklachten ontstaan. Door het voelen van de klachten, hartkloppingen en duizelingen kun je angstig worden (Stress) waardoor je nog sneller gaat ademen en de cirkel is rond. Houdt deze toestand te lang aan dan raakt je ademcentrum ontregeld.

Een ontregeld ademhalingscentrum

Het ademcentrum in de hersenen activeert de ademhalingsspieren in de borst en buik. Hoe vaak dat gebeurt, wordt bepaald door de zuurgraad van het bloed. De zuurgraad stijgt en daalt mee met de hoeveelheid kooldioxide (CO2) in het bloed. CO2 is een afvalproduct van de verbrandingsprocessen in onze organen en spieren. Een gedeelte ervan wordt in het bloed opgenomen en de rest wordt uitgeademd.

Het hoofdprobleem is dat het ademhalingscentrum in de hersenen ontregeld is. Dit ademhalingscentrum meet voortdurend de hoeveelheid koolzuurgas in het bloed (bijvoorbeeld in een halsslagader), en bepaalt op basis van deze informatie hoe diep en hoe vaak we moeten ademen.

Een "ontregeld ademhalingscentrum" is gewend geraakt aan een lage concentratie koolzuurgas en probeert dit lage niveau vast te houden door de ademhaling diep (volume) en snel te houden.

Ademhalingscentrum bewust beïnvloeden door biofeedback en gerichte ademtraining.

Met behulp van biofeedback leren we je om op een gezonde manier te ademen. De therapie is er dus op gericht om jouw ademhalingscentrum weer het juiste niveau van kooldioxide te laten handhaven. Dit gebeurt door gerichte ademhalingsoefeningen waardoor de hoeveelheid kooldioxide in het bloed bewust hoger wordt gemaakt. Het ademhalingscentrum reageert hier op door na verloop van tijd langzaam hogere niveaus van kooldioxide als normaal te accepteren, waardoor de symptomen verdwijnen en u van hyperventilatie afkomt.

Wat is een gezonde manier van ademhaling?

Hierover zijn al vuistdikke boeken geschreven en in grote lijnen is er de volgende consensus:
Een gezonde manier van ademhaling verloopt voornamelijk via de buik.
Het tempo in rust ligt tussen de 6 a 12 keer per minuut bij volwassenen. (bij kleine kinderen ligt dit hoger) 
De ademhaling verloopt moeiteloos en kost geen inspanning.
Er wordt geen onnodige spierspanning op de nek en schouders gezet.
De ademhaling verloopt vloeiend en er is geen sprake van zuchten of de adem vastzetten.

Je ademhaling testen door een psycho-fysiologische meting

Met behulp van een psycho-fysiologische meting  (stress test) kun je het tempo en het patroon van jouw ademhaling in rust en tijdens mentale inspanning of werk exact laten meten zodat je weet of je op een juiste manier adem haalt. Want hoe kun je iets veranderen in de juiste richting als je niet weet waar je nu staat?

Ademhaling verbeteren en onderliggende oorzaken aanpakken

Om weer klachtenvrij te worden is het ook van belang om erachter te komen wat mogelijke onderliggende oorzaken van een verstoorde ademhaling zijn. Onze werkwijze bij adem- en stressklachten is dan ook dat we met behulp van een Energie Check Up onderzoeken welke factoren ertoe leiden dat je stressklachten hebt ontwikkeld. Zo pakken we niet alleen de symptomen aan, maar ook de onderliggende oorzaken.